Zajęcia logopedyczne prowadzi:
mgr Sylwia Kęsy
Logopeda – zawód medyczny, zajmujący się badaniami w zakresie diagnozy stanu rozwoju mowy i terapii zaburzeń komunikacji człowieka na różnych etapach rozwoju.
Logopedia – nauka o kształtowaniu właściwej mowy w okresie jej rozwoju i jej doskonaleniu w późniejszym okresie (logopedia ogólna), a także o usuwaniu różnego rodzaju wad i zaburzeń mowy (logopedia specjalna).
Program profilaktyki i terapii logopedycznej zakłada zapobieganie zaburzeniom mowy oraz niwelowanie wszelkich wad wymowy i niedoskonałości artykulacyjnych, w tym również błędów wymowy – zaburzeń wynikających z nieznajomości norm ortofonicznych. Głównym celem zajęć logopedycznych jest usprawnianie komunikacji językowej uczniów ZSP w Reptowie poprzez wprowadzanie działań profilaktycznych, poprawianie zrozumiałości wymowy (dotyczy szczególnie substytucji i redukcji grup spółgłoskowych), estetyki mówienia (dotyczy deformacji), a także innych nieprawidłowych artykulacji, zwracających uwagę swoją odmiennością.
Główne zadania logopedy szkolnego:
- Dokonywanie diagnoz logopedycznych
- Tworzenie programów terapii logopedycznej uwzględniających indywidualne potrzeby uczniów
- Działania w zakresie profilaktyki logopedycznej
- Prowadzenie terapii logopedycznej
- Motywowanie dzieci do działań niwelujących zaburzenia artykulacyjne
- Wzmacnianie wiary uczniów we własne możliwości, rozwijanie samoakceptacji i kształtowanie pozytywnej samooceny
- Wyrównywanie szans edukacyjnych dzieci z wadą wymowy
- Prowadzenie ćwiczeń wspomagających terapię zburzeń komunikacji werbalnej
- Utrzymywanie stałej współpracy z rodzicami dzieci, pozostającymi pod opieką logopedy, w celu ujednolicenia oddziaływań terapeutycznych
- Utrzymywanie współpracy z wychowawcami, pedagogiem i psychologiem
- Kierowanie uczniów z deficytami w zakresie budowy/motoryki narządów mowy do odpowiednich specjalistów (ortodonta, laryngolog, chirurg)
Diagnoza logopedyczna
Określa charakter wady (rodzaj i stopień nasilenia) oraz przyczyny jej powstania. Pozwala na zaprogramowanie odpowiedniej terapii dostosowanej do indywidualnych potrzeb dziecka. Badanie diagnostyczne obejmuje:
- ocenę rozwoju mowy,
- ocenę słuchu fonemowego,
- budowy i sprawności aparatu artykulacyjnego,
- czucia narządów mowy,
- ustalenie rodzaju nieprawidłowo artykułowanych głosek oraz sposobu ich wymawiania,
- ustalenie przyczyn zaburzeń artykulacji,
- ocenę wpływu wady wymowy na proces komunikowania się i ogólne funkcjonowanie dziecka w szkole i poza szkołą.
Profilaktyka logopedyczna
Ma kluczowe znaczenie dla prawidłowego rozwoju językowego dziecka. Zastosowana u małych dzieci pozwala na uniknięcie często żmudnej i długotrwałej terapii w starszym wieku. Profilaktyka logopedyczna, czyli skuteczne zapobieganie wadom wymowy poprzez wczesną interwencję logopedyczną oraz stymulację prawidłowego rozwoju językowego, obejmuje:
- eliminację czynników mogących zakłócić naturalny proces rozwoju mowy,
- usprawnianie motoryki i kinestezji (czucia) narządów mowy,
- doskonalenie słuchu fonemowego i autokontroli słuchowej,
- ćwiczenia oddechowe.
Terapia logopedyczna
Obejmuje kolejne etapy pracy korekcyjnej:
- usunięcie przyczyny wadliwej wymowy (np. poprzez usprawnianie słuchu fonemowego, motoryki i kinestezji narządów artykulacyjnych, autokontroli słuchowej i inne),
- wywołanie głoski normatywnej,
- wprowadzanie prawidłowego dźwięku na podstawie modułu Ch. van Ripera i J. V. Irwina (nie dotyczy głoski r):
- Wiem, jak wymawia się dźwięk.
- Mogę wymówić dźwięk w izolacji.
- Mogę wymówić dźwięk prawidłowo między samogłoskami.
- Mogę wymówić dźwięk prawidłowo w nagłosie wyrazu.
- Mogę wymówić dźwięk prawidłowo w śródgłosie wyrazu.
- Mogę wymówić dźwięk prawidłowo w wygłosie wyrazu.
- Mogę wymówić dźwięk prawidłowo podczas czytania.
- Mogę wymówić dźwięk prawidłowo w gabinecie logopedy.
- Mogę prawidłowo posługiwać się dźwiękiem (który kiedyś sprawiał mi kłopot) w mowie spontanicznej.
Korygowanie nieprawidłowej realizacji fonemu /r/:
- ćwiczenia przygotowujące – usprawniające motorykę języka,
- wywoływanie głoski r metodą mechaniczną,
- utrwalanie dźwięku w grupach spółgłoskowych (począwszy od tr- i dr-),
- utrwalanie głoski r w połączeniu z samogłoskami, w izolacji, wyrazach, zdaniach i mowie spontanicznej.
Ćwiczenia wspomagające terapię logopedyczną:
- ćwiczenia ortofoniczne,
- ćwiczenia stymulujące rozwój słuchu fonemowego, pamięci słuchowej i autokontroli słuchowej,
- ćwiczenia prawidłowej fonacji i emisji głosu, poprawnej dykcji,
- ćwiczenia orientacji przestrzennej,
- ćwiczenia percepcji i pamięci wzrokowej, koordynacji wzrokowo-słuchowo-ruchowej,
- ćwiczenia orientacji przestrzennej, umiejętności szeregowania, układania ciągów tematycznych, logicznego myślenia, koncentracji uwagi,
- kształtowanie twórczej aktywności słownej poprzez wzbogacanie słownictwa czynnego, tworzenie własnych tekstów, rymowanek,
- doskonalenie umiejętności posługiwania się poprawną polszczyzną pod względem gramatycznym.
DLA RODZICÓW
Mowa jest najważniejszym i najbardziej
precyzyjnym narzędziem ludzkiego działania,
i jako taka musi być doskonalona
również w płaszczyźnie fonetycznej.
[prof. dr hab. Bronisław Rocławski]
Prawidłowy proces rozwoju mowy i właściwe kształtowanie się wymowy u dzieci są niezwykle ważne z wielu powodów. W szczególności warunkują oczekiwany rozwój ogólny, odpowiednie relacje społeczne, sukcesy w szkole.
Wady wymowy mogą bowiem powodować problemy w nabywaniu umiejętności czytania i pisania, prowadzić do stanów, w których dziecko czuje się inne, a nawet gorsze od pozostałych. Niepodejmowanie działań terapeutycznych może doprowadzić do utrwalenia się zaburzonej artykulacji, a w konsekwencji pogłębiać wyżej wskazany stan.
Ćwiczenia prowadzone tylko i wyłącznie w gabinecie logopedycznym nie przyniosą oczekiwanych efektów. W związku z tym niezwykle ważna i niezbędna jest ścisła współpraca rodziców z logopedą i kontynuowanie pracy terapeutycznej w domu. Dziecko, objęte terapią logopedyczną powinno mieć zeszyt, w którym logopeda zapisze ćwiczenia do utrwalenia w domu. Co najmniej raz w miesiącu (w niektórych przypadkach znacznie częściej) rodzic (opiekun) powinien uczestniczyć w zajęciach logopedycznych swojego dziecka, by dokładnie przyjrzeć się, jak je prawidłowo wykonywać. Bardzo ważna jest systematyczna praca z dzieckiem. Najlepsze efekty osiąga się prowadząc ćwiczenia krótko (od kilku do kilkunastu minut), ale często. Ćwiczenia powinny przebiegać w atmosferze spokoju i zrozumienia dla trudności z jakimi boryka się maluch. Pamiętajmy, by chwalić dziecko nawet za minimalne osiągnięcia, gdyż to mobilizuje je do dalszych działań terapeutycznych.