Wskazówki logopedyczne dla rodziców
1. ZWRÓĆ UWAGĘ NA SPOSÓB ODDYCHANIA DZIECKA. Wdech i wydech przy spoczynku lub milczeniu powinien się odbywać przez nos. Jeśli przy oddychaniu dziecko ma otwartą buzię, powinno Cię to zaniepokoić.
2. BY DOBRZE MÓWIĆ, TRZEBA DOBRZE SŁYSZEĆ. Jeśli musisz powtarzać polecenie lub prośby kierowane do dziecka, sprawdź Jego słuch.
3. MÓWIĄC DO DZIECKA, NIE SPIESZCZAJ FORM WYRAZÓW. Tylko właściwa wymowa i zachowanie poprawnych form gramatycznych dadzą pożądany efekt w postaci prawidłowej wymowy.
4. ZWRÓĆ UWAGĘ NA BUDOWĘ JĘZYKA, WARG, POLICZKÓW, PODNIEBIENIA (miękkiego i twardego) oraz JĘZYK. Jeśli masz wątpliwości co do ich wyglądu, ułożenia, wielkości czy ruchliwości, udaj się do specjalisty po konsultację.
5. UCZ DZIECKO GRYZIENIA od momentu, gdy tylko zaczniesz podawać pokarmy stałe. Gryzienie marchewki, jabłka, skórki od chleba wpływa na prawidłowe połykanie pokarmów, ułożenie zębów i żuchwy oraz prawidłowe ruchy języka.
6. CODZIENNIE CZYTAJ DZIECKU NA GŁOS, przynajmniej 20 minut, dziecko poprawia swoją wymowę, doskonali ją, starając się naśladować to, co słyszy od otoczenia. Dzięki głośnemu czytaniu dorosłego dziecko także wzbogaca swoje słownictwo, ćwiczy pamięć werbalną, zdolność koncentracji uwagi, umiejętność budowania zdań.
7. PODCZAS CZYTANIA NIECH TWOJE DZIECKO OPOWIADA treść ilustracji, naśladuje różne odgłosy (np. szum wiatru, pukanie, odgłosy zwierząt). Wyrazy dźwiękonaśladowcze są doskonałym ćwiczeniem usprawniającym narządy artykulacyjne, przygotowują dziecko do wymowy kolejnych głosek.
8. ZACHĘCAJ DZIECKO DO NAUKI WIERSZY NA PAMIĘĆ ORAZ RYMOWANEK. Jest to doskonała forma ćwiczeń utrwalających wyrazistą wymowę. Rytm i koordynacja mają ogromne znaczenie dla rozwoju, płynnej zrozumiałej mowy.
9. WPROWADŹ DO ZABAWY GIMNASTYKĘ BUZI I JĘZYKA. Ćwiczenia logopedyczne nie muszą być nudne! Niech to będzie zabawa dla Ciebie i dziecka. Dodatkowo będzie to czas, jaki spędzicie razem i to już jest sukces.
10. ĆWICZENIA WYKONUJCIE SYSTEMATYCZNIE.
11.STARAJ SIĘ BY ROZMOWA BYŁA PRZYJEMNOŚCIĄ. Unikaj nieustannego poprawiania wymowy dziecka. Dziecko ciągle upominane wycofuje się z kontaktów słownych.
12. OGRANICZ OGLĄDANIE TELEWIZJI. Przekaz telewizyjny jest mało zrozumiały dla dziecka, zaburza myślenie logiczne oraz może być przyczyną dysleksji. Jeśli już staraj się wybierać wartościowe programy. Bądź zawsze zorientowanym, co dziecko ogląda. Nie zostawiaj włączonego telewizora, jeżeli nikt go nie ogląda.
13. DBAJ O MOCNĄ WIĘŻ EMOCJONALNĄ. Głaskaj, przytulaj, chwal dziecko. Zachęca to do kontaktów werbalnych.
14. DBAJ O PRAWIDŁOWY ROZWÓJ RUCHOWY. Zachęcaj do biegania, wspinania się po drabinkach, jazdy na hulajnodze, rowerze, rolkach. Usprawniaj motorykę palców, poprzez wydzieranie, naklejanie, lepienie z plasteliny, malowania, rysowanie.
Wskazówki dla rodziców do ćwiczeń logopedycznych:
Dbanie o prawidłową artykulację nie ogranicza się do granic gabinetu logopedycznego, dlatego tak ważne są ćwiczenia wykonywane w domu.
Przykładowe zestawy ćwiczeń
Ćwiczenia warg:
1. Wymawianie na przemian „ a-o” przy maksymalnym oddaleniu od siebie wargi górnej dolnej.
2. Naprzemienne wymawianie „ i –u”.
3. Cmokanie.
4. Parskanie -wprawianie warg w drganie.
5. Masaż warg zębami ( górnymi dolnej wargi i odwrotnie).
6. Wymowa samogłosek w parach: a-i, a-u, i-a, u-o, o-i, u-i, a-o, e-o itp.
7. Wysuwanie warg w „ ryjek”, cofanie w „uśmiech”.
8. Ziewanie przy bardzo szeroko otworzonej buzi.
9. „Uśmiech i dzióbek” – szeroki uśmiech na złączonych wargach i dziubek (jak do całusków).
Ćwiczenia języka:
1. Dotykanie językiem do nosa, do brody, w stronę lewego i prawego kącika ust.
2. Oblizywanie dolnej i górnej wargi przy ustach szeroko otwartych.
3. Wysuwanie języka w przód i cofanie w głąb jamy ustnej.
4. ”Malowanie sufitu” w buzi – przy otwartej buzi język przesuwa się od zębów do gardła.
5. Liczenie zębów – dotykamy czubkiem języka po kolei dolnych (a później górnych) zębów podczas szerokiego otwierania jamy ustnej.
6. Kląskanie – przyklejanie do podniebienia całego języka i głośne jego odklejanie.
7. Piłeczka w buzi – wypychanie językiem policzków od środka.
8. Rurka – wargi ściągnięte i zaokrąglone unoszą boki języka.
9. Oblizywanie zębów po wewnętrznej i zewnętrznej powierzchni dziąseł pod wargami. Usta zamknięte.
Ćwiczenia usprawniające podniebienie miękkie:
1. Wywołanie ziewania przy nisko opuszczonej szczęce dolnej.
2. Wymawianie połączeń głosek tylnojęzykowych zwartych z samogłoskami, np. ga, go, ge, gu, gy, gi, gą, gę, ka, ko, ke, ky, ki, ku, ak, ok, ek, ik, yk, uk.
3. Wypowiadanie sylab i logatomów: aga, ogo, ugu, eke, yky, ygy, iki,igi, ago, egę itp.
4. Wciąganie powietrza przez słomkę (np. zabawa w przenoszenie skrawków papieru za pomocą słomki).
Ćwiczenia oddechowe:
1. Dmuchanie przez słomkę do szklanki z wodą.
2. Dmuchanie na wiatraczek, skrawki waty, papieru, kolorowe piórka.
3. Zdmuchiwanie świeczki.
4. Wydmuchiwanie baniek mydlanych.
5. Naśladowanie syreny – „ eu-eu- eu”, „au-au-au” – na jednym wydechu.
6. Liczenie na jednym wydechu.
7. Powtarzanie zdań na jednym wydechu – najpierw krótkich, potem coraz dłuższych.
8. Powtarzanie zdań szeptem.
